Antalya Ticaret Borsası (ATB) ve Antalya Tarım Konseyi (ATAK) Başkanı Ali Çandır, Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıkladığı Ekim ayı Tarımsal Girdi Fiyat Endeksi’ni (Tarım-GFE) değerlendirdi. Ekim ayı tarımsal girdi enflasyonunun aylık yüzde 4.17, yıllık yüzde 29.58 olarak ilan edildiğini belirten Çandır, “Bu rakamlar, aylıkta ve yıllıkta endeks tarihinin rekorları oldu. Mart ayından itibaren yıllık tarımsal girdi enflasyonu, son 6 yılın rekorlarını kırmaya devam etti” dedi.
Tarımda kullanılan mal ve hizmetlerin fiyatlarında aylıkta yüzde 4.46 ve yıllıkta ise yüzde 30.64’lük artış ilan edildiğini belirten Başkan Çandır, en yüksek artışın gübrede yaşandığına dikkat çekti. Ekim’de fiyat değişimlerinin aylık tohumda yüzde 5.5, enerjide yüzde 3.05, gübrede yüzde 14.97, ilaçta yüzde 4.58, veteriner hizmetlerinde yüzde 1.54, yemde yüzde 3.65, diğer kalemlerde ise yüzde 1.84 olarak açıklandığını kaydeden Çandır, yıllıkta ise tohumda yüzde 12.11, enerjide yüzde 26.89, gübrede yüzde 90.15, ilaçta yüzde 16.56, veteriner hizmetlerinde yüzde 16.11, yemde yüzde 29.08 ve diğer kalemlerde ise yüzde 19.91 artış olduğunu belirtti. Çandır, tarımsal yatırıma katkı sağlayan mal ve hizmetlerin fiyatlarında aylık yüzde 2.37 ve yıllık yüzde 23.17’lik artış ilan edildiğini kaydetti.
Ekim ayında Tarım-ÜFE’nin aylık yüzde 1.68, yıllık ise yüzde 23.10 olarak ilan edildiğine dikkat çeken Çandır, tarımsal girdi fiyat endeksinin tarımsal üretici fiyat endeksinden düşük seyretmesi halinde tarımsal üretimin sağlıklı bir şekilde devam edebileceğini vurguladı. Çandır, “Eylül ayında olduğu gibi Ekim ayında da ilan edilen rakamlar gösteriyor ki, tarım üreticisi aylıkta da yıllıkta da zarar etmiştir. Bu zarar aylıkta yüzde 148, yıllıkta ise yüzde 9.5 düzeyinde seyretti. Ekim ayında açıklanan aylık yüzde 5.24 ve yıllık yüzde 46.31 düzeyindeki yurtiçi üretici enflasyonu ile aylık yüzde 7.93 ve yıllık yüzde 32.96 düzeyindeki yurtdışı üretici enflasyonu, genel olarak sektörün geçmişten gelen maliyet yükünü gelecekte de artarak taşımaya devam edeceğini gösteriyor” diye konuştu.

“Tüketici enflasyonunu tetikler”

Tarımsal girdi fiyatlarındaki artışın tüketici enflasyonunu tetikleyeceğini ifade eden Başkan Çandır, tüketici enflasyonunun Ekim’de aylık yüzde 2.39 ve yıllık yüzde 19.89 ilan edildiğini anımsatarak üreticinin ürün fiyatlarına henüz maliyet artışını yansıtamadığını vurguladı.

“Tarımda sürdürülebilirlik vurgusu”

Dünyada da tarım, gıda ve emtia fiyatlarının son 15 yıla göre ciddi artış gösterdiğini belirten Ali Çandır, küresel gelecek açısından kolay zamanların bittiğini ifade etti. Tarımsal faaliyetlerin kesintisiz ve büyüyerek devam etmesini sağlayıcı politikaların gecikmeden uygulamaya konulması gerektiğini kaydeden Çandır, “Tarımsal faaliyetlerde bulunanlar, son 11 yılda maliyet-gelir oranında ciddi zayıflamaya maruz kaldı. Özellikle yılbaşından bu yana açıklanan tarımsal enflasyon rakamları bu zayıflık eğiliminin devam ettiğini göstermektedir. Mutlaka bu gidişatı tersine çevirecek sürdürebilir politikaları uygulamaya koymak zorundayız” ifadelerini kullandı.