Kulak Burun Boğaz ve Baş Boyun Cerrahisi Prof. Dr. Mustafa Asım Şafak, uçak seyahatlerinde yaşanan basınç değişiminin vertigo rahatsızlığını tetikleyebileceğini belirtti. Şafak, “Kulaklarda basınç eşitlemesi yapılamıyorsa özellikle inişlerde kulaklar arasındaki basınç farklılıkları vertigo sebebi olabilir. Sırf orta kulak basınç değişimine bağlı ani kriz şeklinde hastaların bir anda bayılıp yere düştüğü vertigo hastalıkları tanımlanmıştır” dedi.
Antalya Memorial Hastanesi Kulak Burun Boğaz ve Baş Boyun Cerrahisi Bölümü’nden Prof. Dr. Mustafa Asım Şafak, toplumda çok sık karşılaşılan vertigo rahatsızlığı ile ilgili açıklamalarda bulundu. Vertigonun bir hastalık olmadığını ve vertigonun diğer hastalıkların sonucu olarak bir şikayet olarak ortaya çıktığını belirten Şafak, “Vertigo da baş dönmesi de aynı şeydir. Vertigo hastalığın adı değil, şikayetin kendisidir. Önce hastada vertigo yakınmasına neden olan hastalığın teşhisi konulmalıdır. Tedavi buna göre planlanır. Örneğin bir kulakta buşon (kir) olup diğer kulakta yoksa, iki kulağın işlevsel simetrisi bozulmuş olur ve bu kişi ani ısı değişimine maruz kalırsa, bu durum vertigo sebebi olabilir. Bunun gibi vertigo yapan binlerce hastalık sayılabilir. Bu nedenle önce vertigoya neden olan hastalığın tanısı konulmalıdır. Sonra vertigo için tedavi planlanır” dedi.

“Stres; vertigo sebebi olan hastalıkların etkinliğini artırabiliyor”

Pandemi döneminde vertigo rahatsızlığı ile ilgili başvuru sayılarında artış yaşandığını belirten Şafak, “Covid-19 hastalığı sinirlerde de problem oluşturan bir etken olarak karşımıza çıktı. En sık karşılaştığımız şikayetlerden biri koku alamama şeklindeydi ama vertigo şeklinde denge sinirlerinde de sorun yaşayan hastalarımız oldu. Stres hemen her hastalığı artırabilen bir problemdir. Stres vertigo şikâyeti oluşturacak hastalıkları etkileyebiliyor. Stres genel olarak kan basıncını, kan dolaşım sistemini ve şeker metabolizmasını değiştirdiği için de vertigo şikayetlerini artırabilir” ifadelerine yer verdi.

“Deniz sezonunun vertigo rahatsızlıklarına etkisini şöyle açıklayabiliriz”

Prof. Dr. Mustafa Asım Şafak, mevsim değişimlerinin vertigo şikayetlerinde nasıl etkili olduğu sorusuna ise şu şekilde cevap verdi: ”Mevsimle beraber baharın gelmesi bahar alerjilerinin ortaya çıkmasına neden olmaktadır. Alerjik hastalıklarla birlikte vertigo şiakyetleri de görülebilir. Deniz sezonunun vertigo rahatsızlıklarına etkisini şöyle açıklayabiliriz; diyelim ki kulak zarı delik olan bir hastamız var. Diğer kulağının da zarı sağlam olsun. Delik olan kulaktan deniz suyu orta kulağına giderse iç kulağın ısısını değiştirebilir ve tahriş edebilir. O zaman da vertigo sebebi olacaktır. Yoksa denizin direk bir ilişkisi olmaz” açıklamasını yaptı.

“Atmosfer basıncı değişimleri orta kulak basınçlarını değiştirecektir”

Uçak ile yapılan seyahatlerde yaşanan basınç değişimleri ile ilgili de açıklamalarda bulunan Şafak, “Basınç değişimleri dış kulak yolundaki basınçları değiştirecektir. Bu da kulak zarı aracılığıyla orta kulak basıncını değiştirir. Eğer orta kulak basınç eşitlemesini engelleyen bir problem varsa ve basınç eşitlemesi yapılamıyorsa özellikle inişlerde basınç değişimlerinde vertigo şikayeti olabilir. Sırf basınç değişimlerine bağlı ani kriz şeklinde hastaların bir anda bayılıp yereye düştüğü vertigo hastalıkları tanımlanmıştır. Üst solunum yolu enfeksiyonları mevcut kişilerde uçak yolculuğu kulak problemlerini meydana getirebilir. Tedavi olduktan sonra yolculuğa çıkılması daha uygundur. Bir de uzman kontrolünde burun açıcı spreyler kullanılabilir” sözlerine yer verdi.

“Hastaların kendi vertigo yakınmalarını biraz gözlemleyip, tanımlamalarını öneriyoruz”

Şafak konuşmasını şöyle tamamladı: “Vertigo yüzde 75-80 civarında kulak burun boğaz disiplini ile ilgili bir hastalık sonucu ortaya çıksa da aynı zamanda boyun kireçlenmeleri ya da beyin ve beyincik hastalıkları veya kalp ve dolaşım sistemi hastalıkları ile ilişkili olabilir. Hastaların kendi vertigo yakınmalarını biraz gözlemleyip tanımlamalarını öneriyoruz. Örneğin etrafınızda bulunan eşyaların döngüsel hareket yaptığını ve yerin sallandığını hissediyorsanız bu durumda kulak burun boğaz hastalıkları uzmanına başvurmalısınız. Ancak yatarken veya oturur durumdayken birden ayağa kalkmakla göz kararması gibi birkaç saniye süren vertigo yakınmanız varsa bu daha çok kalp damar hastalıkları bölümünü ilgilendiriyor olabilir. Dolayısıyla şikayeti iyi gözlemleyip tanımlamak gerekir.”