AK Parti, 2024’te yapılacak yerel seçimler öncesinde 30 büyükşehir dışında kalan diğer 51 il belediyesinin statüsünü de büyükşehir statüsüne getirmeyi gündemine aldı. Düzenlemenin yasalaşması halinde büyükşehir belediye başkanları ilin tamamını yönetecek. Gelir adaletsizliğinin giderilmesinin hedeflendiği yeni düzenleme yasalaşırsa Antalya Büyükşehir Belediyesi’nin Alanya üzerindeki yetki alanı artacak. 81 ilin tamamının büyükşehir belediyesi yapılmasıyla yeni kurgulanacak sistemde illerde “tek tip” yönetim sistemine geçilmesi planlanıyor.

Sabah’ın haberine göre, mevcut sistemde ise il belediye başkanı sadece merkezi yönetiyor, ilçe belediyelerle hiçbir bağı bulunmuyor. Böylece Büyükşehir ve ilçe belediyeleri arasında yeni bir yetki alanı düzenlemesine gidilecek.

Vatandaşlar aynı anda 30 büyükşehirde olduğu gibi vatandaşlar hem büyükşehir belediye başkanlığı için hem de kendi ilçelerinin belediye başkanlığı için oy kullanacak. Düzenleme ile özellikle belediyeler arasında gelir adaletsizliğinin önüne geçilmesi düşünülüyor. Bu kapsamda özellikle ilçe belediyelerin gelirlerini artıracak adımlar atılacak.

Yolcu ve yük terminalleri yapma, otopark yapma, işletme ve işlettirme ve ruhsat verme yetkisi ile mezarlık hizmetleri, toptancı hali ve mezbaha yapma yetkisi ilçe belediyelerine verilmesi düşünülüyor. Büyükşehir belediyeleri her ölçekteki imar ve parselasyon planları yapacak. Yine ulaşım, ana yol yapımı büyükşehrin görevleri arasında olacak.

Belediyelere genel bütçeden verilen vergi gelirlerinde de yeni düzenleme yapılacak. Mevcut düzenlemede, nüfus, yüzölçümü ve o şehirde bulunan sanayi kuruluşlarına göre pay dağılım yapılıyor. Alanya gibi bölgeler turizm ve tarımda ilk sıralarda yer almasına rağmen mevcut düzenlemede hak ettiği geliri alamıyor. Sistemin buna göre nasıl şekilleneceği gelecek süreçte belli olacak.

Büyükşehir olmayan illerde yer alan köylere götürülecek hizmetlerin il özel idareleri tarafından yürütülmesinin, “devlet hizmeti” bakımından sıkıntılara neden olduğu ifade edilirken, yeni kurgulanacak sistemde illerde “tek tip” yönetim sistemine geçilmesi planlanıyor. Yeni sistemde Türkiye’de “il belediyesi” bulunan 51 şehirde artık merkez ilçe için seçilen belediye başkanının, il belediyesini değil yalnızca merkez ilçeyi yönetmesi; merkez ilçeler de dahil olmak üzere tüm illerde üst bir yapı olarak büyükşehir belediyelerinin kurulması öngörülüyor.

Çalışmaya göre büyükşehir belediyeleri, kenti tek merkezden bir bütün olarak planlayacak. Bu kapsamda büyükşehir ve ilçe belediyeleri arasında yeni bir “yetki alanı” düzenlemesine gidilecek. Büyükşehir belediyeleri her ölçekteki imar ve parselasyon plânları, ulaşım ana planı, yol yapımı gibi konularda makro planlamaları yapacak, ilçe belediyeleri ise çöp toplama, mezarlık hizmetleri gibi “gönül kazanacak” mikro işlerle uğraşacak.